Reguły Matki: Jak Tradycje Mojej Teściowej Prawie Mnie Złamały
– Znowu tylko dla Jasia prezent? – zapytałam, czując jak głos mi drży, choć starałam się mówić spokojnie. W salonie zapadła cisza. Mama Andrzeja, moja teściowa, spojrzała na mnie z tym swoim chłodnym uśmiechem, który znałam już od lat.
– Dziecko, przecież wiesz, że Jaś to pierworodny wnuk. Tradycja – odpowiedziała, jakby to wyjaśniało wszystko. Jaś siedział obok, niepewnie patrząc na swoją młodszą siostrę, Zosię, która ściskała w dłoniach pustą kartkę. Miała wtedy pięć lat i już rozumiała, że coś jest nie tak.
Wszyscy przy stole udawali, że nic się nie dzieje. Andrzej spuścił wzrok, jego brat Marek zaczął nerwowo obracać widelec w palcach. Tylko teściowa była pewna siebie – jak zawsze. W mojej głowie kłębiły się myśli: czy naprawdę nikt nie widzi tej niesprawiedliwości? Czy tylko ja czuję ten ból?
Pamiętam, jak wracaliśmy tego dnia do domu. Zosia siedziała cicho na tylnym siedzeniu, a Jaś próbował ją pocieszyć:
– Może babcia zapomniała…
Ale ja wiedziałam, że nie zapomniała. To był wybór. Tak samo jak wtedy, gdy na urodziny Jasia przygotowała tort i balony, a na urodziny Zosi – tylko kartkę z życzeniami. „Dziewczynki nie potrzebują tyle uwagi” – powtarzała zawsze.
Nie spałam całą noc. Wpatrywałam się w sufit i zastanawiałam się, czy powinnam coś zrobić. Andrzej był rozdarty:
– To moja matka… Nie chcę kłótni w rodzinie.
Ale ja już nie mogłam dłużej milczeć. Następnego dnia zadzwoniłam do teściowej.
– Mamo, musimy porozmawiać.
– O czym?
– O Zosi. O tym, jak ją traktujesz.
Po drugiej stronie słuchawki zapadła cisza.
– Przesadzasz. Zosia jest dziewczynką. W naszej rodzinie zawsze chłopcy byli ważniejsi. Tak było u mojej matki, tak było u mojej babki…
– Ale to nie jest sprawiedliwe! – wybuchłam. – Ona cierpi!
– Przesadzasz – powtórzyła tylko i rozłączyła się.
Przez kolejne tygodnie atmosfera w domu była napięta. Andrzej próbował mnie przekonać, żebym odpuściła:
– Może mama się zmieni…
Ale ja widziałam, jak Zosia coraz częściej zamyka się w sobie. Przestała rysować swoje ulubione obrazki, nie chciała chodzić do przedszkola. Pewnego wieczoru przyszła do mnie i zapytała:
– Mamo, czy ja jestem gorsza od Jasia?
Serce mi pękło. Przytuliłam ją mocno i obiecałam sobie, że już nigdy nie pozwolę jej poczuć się nieważną.
Zbliżały się święta Bożego Narodzenia. Wiedziałam, że teściowa znowu przygotuje prezenty tylko dla Jasia. Postanowiłam działać. Zadzwoniłam do Marka i jego żony Kasi:
– Czy wy też zauważyliście, jak mama traktuje nasze dzieci?
Kasia westchnęła:
– U nas to samo… Nasza Ola zawsze dostaje mniej niż Tomek.
Zebrałam się na odwagę i zaproponowałam rodzinne spotkanie bez teściowej. Chciałam usłyszeć innych – czy tylko ja czuję ten ból? Okazało się, że wszyscy od lat milczą z obawy przed konfliktem.
W końcu nadszedł dzień Wigilii. Siedzieliśmy przy stole – cała rodzina. Teściowa wręczyła Jasiowi wielkie pudełko z klockami Lego, a Zosi podała małą paczuszkę z gumkami do włosów.
Zosia spojrzała na mnie ze łzami w oczach. Wstałam od stołu.
– Mamo – powiedziałam głośno – czy możesz mi wyjaśnić, dlaczego Zosia dostaje zawsze mniej niż Jaś?
Wszyscy zamarli. Teściowa spojrzała na mnie z niedowierzaniem.
– Przecież mówiłam już…
– Nie! – przerwałam jej. – To nie jest tradycja, to jest krzywda! Dzieci są równe!
Andrzej złapał mnie za rękę. Marek i Kasia skinęli głowami.
Teściowa wybiegła z pokoju trzaskając drzwiami.
Po tej Wigilii przez kilka miesięcy nie mieliśmy kontaktu z teściową. Było ciężko – Andrzej miał wyrzuty sumienia, dzieci pytały o babcię. Ale Zosia zaczęła wracać do siebie. Rysowała znowu kolorowe obrazki i śmiała się częściej.
Po kilku miesiącach teściowa zadzwoniła:
– Może przyjdziecie na obiad? – zapytała cicho.
Poszliśmy całą rodziną. Tym razem na stole leżały dwa identyczne prezenty dla Jasia i Zosi.
Nie wiem, czy teściowa naprawdę zrozumiała swój błąd, czy po prostu nie chciała stracić kontaktu z wnukami. Ale wiem jedno: czasem trzeba złamać tradycję dla dobra swoich dzieci.
Często wracam myślami do tamtych dni i pytam siebie: ile jesteśmy w stanie poświęcić dla sprawiedliwości w rodzinie? Czy warto ryzykować spokój domowy dla dobra dzieci? Co wy byście zrobili na moim miejscu?