Ślub mojej siostry wywrócił nasze życie do góry nogami: Babcia wprowadza się do nas i czuje się ciężarem
— Nie mogę już tak dłużej, Zośka! — krzyknąłem, trzaskając drzwiami od kuchni. Moja siostra spojrzała na mnie z wyrzutem, ściskając w dłoniach ślubny album. W jej oczach widziałem łzy, które próbowała ukryć od tygodni.
— To nie moja wina, że babcia nie ma gdzie się podziać! — odpowiedziała cicho, jakby bała się, że babcia usłyszy.
Wszystko zaczęło się kilka miesięcy wcześniej, kiedy Zośka i jej narzeczony, Michał, postanowili wziąć ślub. Rodzice nie mogli im pomóc finansowo — tata stracił pracę w stoczni, a mama ledwo wiązała koniec z końcem jako pielęgniarka. Zośka i Michał wynajęli więc kawalerkę na obrzeżach Gdańska, a ja zostałem z babcią w naszym starym mieszkaniu na Zaspie.
Babcia Helena była dla mnie wszystkim. To ona wychowywała mnie, kiedy mama pracowała na trzy zmiany. Ale odkąd zachorowała na cukrzycę i zaczęły się problemy z pamięcią, coraz trudniej było nam się dogadać. Czułem się rozdarty — chciałem jej pomóc, ale jednocześnie miałem swoje życie, studia i dziewczynę, Martę.
Pewnego wieczoru wróciłem do domu późno. Babcia siedziała przy stole, patrząc w okno.
— Wnusiu, czy ja naprawdę muszę tu być? — zapytała nagle. — Przeszkadzam ci?
Zamarłem. Przez chwilę nie wiedziałem, co powiedzieć.
— Babciu, przecież to twój dom… — zacząłem niepewnie.
— Ale ty już nie jesteś dzieckiem. Masz swoje życie. Ja tylko przeszkadzam — westchnęła ciężko.
Nie spałem tej nocy. W głowie kłębiły mi się myśli: czy rzeczywiście babcia jest dla mnie ciężarem? Czy jestem złym wnukiem?
Następnego dnia zadzwoniła Zośka.
— Michał dostał propozycję pracy w Warszawie. Wyprowadzamy się za dwa tygodnie — powiedziała bez ogródek.
— A babcia? — zapytałem od razu.
— Nie możemy jej zabrać ze sobą. Wynajmujemy pokój u znajomych Michała. Ty musisz się nią zająć.
Poczułem złość i bezsilność. Dlaczego wszystko spada na mnie?
Marta próbowała mnie pocieszyć:
— Może powinniście poszukać jakiegoś domu opieki? Przecież nie dasz rady sam…
Ale na samą myśl o tym czułem wyrzuty sumienia. Babcia zawsze powtarzała: „Nie chcę kończyć życia wśród obcych ludzi”.
Z dnia na dzień było coraz gorzej. Babcia zapominała wyłączyć gaz, gubiła klucze, czasem nie poznawała mnie rano. Próbowałem wszystko ogarnąć: studia, pracę dorywczą i opiekę nad nią. Marta coraz częściej narzekała:
— Nie mamy dla siebie czasu! Ciągle tylko babcia i babcia!
W końcu wybuchłem:
— A co mam zrobić? Zostawić ją samą? Przecież to moja rodzina!
Pewnej nocy obudził mnie dym. Babcia zostawiła garnek na gazie i zasnęła przed telewizorem. Wybiegłem do kuchni w panice, ledwo zdążyłem ugasić ogień. Siedzieliśmy potem razem na podłodze, oboje płakaliśmy.
— Przepraszam, wnusiu… — szeptała babcia drżącym głosem.
Następnego dnia zadzwoniłem do mamy.
— Musimy coś zrobić. Ja już nie daję rady — powiedziałem przez łzy.
Mama milczała długo.
— Wiem, synku… Ale ja też nie mam jak jej pomóc. Pracuję całe dnie. Może powinniśmy porozmawiać z ciocią Krysią?
Ciocia Krysia mieszkała pod Warszawą, miała duży dom i dorosłe dzieci. Ale kiedy zadzwoniliśmy do niej z mamą, usłyszeliśmy tylko:
— Ja mam swoje życie! Helena zawsze była uparta i nigdy nie chciała pomocy ode mnie. Teraz mam wszystko rzucić?
Czułem narastającą frustrację i żal do całej rodziny. Dlaczego wszyscy umywają ręce?
Babcia coraz bardziej zamykała się w sobie. Przestała wychodzić z domu, nie chciała jeść. Pewnego dnia znalazłem ją płaczącą w swoim pokoju.
— Chciałam być dla was wsparciem… A teraz tylko przeszkadzam — mówiła przez łzy.
Przytuliłem ją mocno.
— Babciu, jesteś dla mnie najważniejsza. Ale ja też już nie daję rady…
W końcu zdecydowałem się na rozmowę z psychologiem na uczelni. Opowiedziałem o wszystkim: o poczuciu winy, zmęczeniu, strachu przed przyszłością.
— To naturalne, że czujesz się przytłoczony — powiedziała pani psycholog. — Ale musisz pamiętać też o sobie. Może warto poszukać wsparcia społecznego? Są programy dla seniorów, asystenci rodzinni…
Zacząłem szukać pomocy. Zgłosiłem babcię do dziennego domu opieki. Początkowo była przeciwna:
— Nie chcę być zostawiona sama!
Ale po kilku tygodniach zaczęła wracać do życia. Poznała tam inne osoby w podobnej sytuacji, zaczęła chodzić na zajęcia plastyczne.
Ja też odetchnąłem z ulgą. Marta wróciła do mnie po kilku miesiącach przerwy.
Dziś wiem jedno: rodzina to nie tylko obowiązek i poświęcenie, ale też umiejętność proszenia o pomoc i stawiania granic.
Czasem patrzę na babcię i zastanawiam się: czy mogłem zrobić coś inaczej? Czy naprawdę można pogodzić własne życie z opieką nad bliskimi? Jak wy radzicie sobie z podobnymi dylematami?